Damascus (Şam) Çeliğinden Bıçak Nasıl Yapılır
Damascus Çeliğinin Kısa Tarihi:
Damascus çeliği nedir? İçerdiği yüksek karbon miktarına rağmen esnekliği, dayanıklılığı yanında keskin bir ağız tutması ile bıçak ve kılıç yapımında tercih edilen bir çelik türüdür. Tarihi yüzyıllar öncesine dayanan bu çeliğin o dönem ki yapım bilgisinin günümüze aktarılamamasının sebebi bilinmemektedir. Bu efsane çelik ile ilgili geçmişten günümüze gelen anlatılan bir çok hikaye vardır.
Bunlardan örnek vermek gerekirse, İskoç yazar Sir Walter Scott, Hristiyan şövalyelerin haçlı seferlerindeki maceralarını anlatan “Talisman” adındaki bir kitap yazmıştır. Sir Walter’e göre Aslan Yürekli Richard (I. Richard) ile Selahaddin Eyyubi arasındaki toplantıda taraflar kılıçlarının üstünlükleri üzerine tartışmaya başlarlar. Richard çift elle kullanılan düz ağızlı ağır kılıcının gücünü ispatlamak için çelik bir gürz e vurarak onu ikiye böldüğü yazar. Buna karşılık olaraksa Selahaddin Eyyubi havaya attığı ipek bir tülü, kılıcı ile yere düşmeden ikiye böler. Sir Walter’in tarifi ile Selehaddin Eyyubi'nin kılıcı “kavisli dar ağzı, donuk mavimsi-gri rengi ve üzerinde bulunan dalgalar ve çizgilerden oluşan hareleri vardı”…
Bunlardan örnek vermek gerekirse, İskoç yazar Sir Walter Scott, Hristiyan şövalyelerin haçlı seferlerindeki maceralarını anlatan “Talisman” adındaki bir kitap yazmıştır. Sir Walter’e göre Aslan Yürekli Richard (I. Richard) ile Selahaddin Eyyubi arasındaki toplantıda taraflar kılıçlarının üstünlükleri üzerine tartışmaya başlarlar. Richard çift elle kullanılan düz ağızlı ağır kılıcının gücünü ispatlamak için çelik bir gürz e vurarak onu ikiye böldüğü yazar. Buna karşılık olaraksa Selahaddin Eyyubi havaya attığı ipek bir tülü, kılıcı ile yere düşmeden ikiye böler. Sir Walter’in tarifi ile Selehaddin Eyyubi'nin kılıcı “kavisli dar ağzı, donuk mavimsi-gri rengi ve üzerinde bulunan dalgalar ve çizgilerden oluşan hareleri vardı”…
Anlatılanlara göre bu çelikle yapılmış bir kılıç; yeterince esnektir bükülme ve eğrilmelerde kırılmaz, diğer kılıçları hatta taşı bile kesse keskinliğinden bir şey kaybetmez. Bu mükemmelliği ve sağlamlığının yanında diğer bir belirgin özelliği ise muazzam desenleridir. Dövülen her kılıcın deseni farklıdır. Bu desenlere bir kaç örnek vermek gerekirse.
Yapım Süreci ve Teknikleri:
Günümüz tekniği ile damascus; karbon içeriği farklı olan çelikleri döverek birbirine kaynatmak ile elde edilir.
Örnek vermek gerekirse belirlenen boyutlarda bir adet yüksek karbonlu bir çelik ile yine aynı boyutlarda düşük karbonlu çelik üst üste punta kaynak ile birbirine bağlanır.
Birbirine kaynatılan parçalara gerek ocakta ısıtmak için gerekte örs üzerinde işlerken kolaylık sağlaması için uzun bir sap kaynatılır.
Bu yeni parça ocakta ısıtılıp dövülerek birbirine kaynaması sağlanır.
Dövülerek uzatılan çelik kesilerek tekrar ilk durumdaki gibi kaynatılır ve tekrar ısıtılıp dövülür.
Bu şekilde ilk dövmede 7 kat olan çeliğimizi 3 parçaya ayırıp tekrar üst üste kaynattığımızda bu sefer 3 parça x 7 kat yani 21 katlı dövülmeye hazır bir çelik bloğumuz olacaktır. Bu işlem istenilen kat sayısına kadar tekrar edilir. Bir bıçak için ideal olan plaka sayısı yedidir.
Birbirine kaynatılan parçalara gerek ocakta ısıtmak için gerekte örs üzerinde işlerken kolaylık sağlaması için uzun bir sap kaynatılır.
Dövülerek uzatılan çelik kesilerek tekrar ilk durumdaki gibi kaynatılır ve tekrar ısıtılıp dövülür.
Bu şekilde ilk dövmede 7 kat olan çeliğimizi 3 parçaya ayırıp tekrar üst üste kaynattığımızda bu sefer 3 parça x 7 kat yani 21 katlı dövülmeye hazır bir çelik bloğumuz olacaktır. Bu işlem istenilen kat sayısına kadar tekrar edilir. Bir bıçak için ideal olan plaka sayısı yedidir.
Damascus çeliği yapmak isterseniz dikkat etmeniz gereken noktalar şunlardır;
1- Kullanacağınız çelik plakaların aynı ölçüde kesilmiş olması
2- Kaynatılacak olan çelik plakaların ocak kaynağı işleminde birbirine uyumlu olması
3- Birbirine kaynayacak olan yüzeylerin düzgün temizlenmiş olması,
4- Ocağınızın uygun sıcaklığı verebilmesi,
5- Boraks maddesinin ısıtılmış parça üzerindeki tüm yüzey boşluklarını kaplaması,
6- İlk işlemde parçaları eşit olarak dövüp tüm yüzeyin birbirine yapıştığından emin olmak,
7- Plakaların birbirine yapıştığından emin olmadan çeliğe düşük sıcaklıklarda çekiç vurmamak,
Karmaşık ve göz alıcı şekiller için plakalar dövülerek birbirine kaynatılır ve sonra bükülerek, kıvırarak tekrar tekrar dövülür. Daha sonra plakalar yeterince inceltilerek fırından çıkarılır.
Katlanma sayısı farklı plakaların birbiriyle iyice kaynaması ve çeliğin sertleşmesini sağlamaktadır. İyi bir bıcak için 500 kat civarına ulaşana kadar dövme işlemine devam edilmelidir. Sonra elinizdeki çeliğe yapacağınız bıçağın şekli verilir ve 1500 derece sıcaklığa ulaşana kadar ısıtılıp yağ içerisine daldırılarak soğutulur.
Bu işlemden sonra bıçağınız temperlenmelidir yani 425 derecede 2 saat bekletilip soğumaya bırakılmalıdır. Bu işlem bıçağın üzerindeki yüzey gerginliğini alarak esneklik kazandıracaktır.
Daha sonra ince bir zımparayla bıçak yüzeyi temizlenir. Aşındırma işlemi için asit içerisine daldırılır. Bünyesindeki iki farklı çelik asite farklı tepki verecekleri için desenler daha belirginleşecektir. Bu karışım çelikten yapılan bıçak yada kılıçlar dayanıklılığının yanında görünüşüyle de insanları etkilemektedir.
Bu işlemden sonra bıçağınız temperlenmelidir yani 425 derecede 2 saat bekletilip soğumaya bırakılmalıdır. Bu işlem bıçağın üzerindeki yüzey gerginliğini alarak esneklik kazandıracaktır.
Daha sonra ince bir zımparayla bıçak yüzeyi temizlenir. Aşındırma işlemi için asit içerisine daldırılır. Bünyesindeki iki farklı çelik asite farklı tepki verecekleri için desenler daha belirginleşecektir. Bu karışım çelikten yapılan bıçak yada kılıçlar dayanıklılığının yanında görünüşüyle de insanları etkilemektedir.
resim kaynak;gokhanbaklablogspotcomIdohnalknivescomIwarenskiknivescomIpinterestcomI
Conversion Conversion İfade Ekle İfade Ekle